به گزارش واحد رسانه‌ها و ارتباطات سازمان ملی کارآفرینی: اولین نشست «دیدگاه»، روز دوشنبه ۱۹ دی ماه در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران توسط سازمان ملی کارآفرینی و رسانه اکوموتیو برگزار شد.

در این نشست دکتر علی زواشکیانی، معاونت علمی مدرسه کسب‌و‌کار تکاپو به نقد و بررسی معاونت علمی و فناوری پرداخت.

وی درباره معاونت علمی مطرح کرد: من در زمان آقای خاتمی، با بنیاد نخبگان و وزارت علوم درگیر برخی کارها بودیم. در زمان آقای احمدی‌نژاد و آقای روحانی این موارد بیشتر شد. تجربه‌ی من به عنوان کسی که در آن زمان خارج از ایران بود و در حوزه ایرانیان خارج کشور بود.

در سال ۲۰۰۰ من به کانادا رفتم و یک بررسی برای نرخ خروج ایرانیان داشتم. در سال ۹۹،۹۸ موج دوم خروج تحصیل‌کرده‌ها بعد از انقلاب شروع شد.

بررسی‌های ما نشان می‌داد که بعد از دو دهه، ایرانیان خارج از کشور از منظر علم و ثروت، هم‌تراز با ایرانیان داخل کشور خواهند بود‌.

امروز اگر شما ثروت ایرانیان داخل کشور را تخمین  بزنید، تقریبا برابر با ثروت ایرانیان خارج از کشور است.

زمانی که من رئیس انجمن مدیران ایرانی بودم، از سال ۲۰۱۴،۲۰۱۳ ما حدود ۱۸ هزار ایرانی در ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا داشتیم که عضو هیئت علمی بودند و آن زمان همین تعداد هم داخل ایران داشتیم.

وقتی بررسی کنید، می‌بینید که این آمار تغییر کرده و موجی که الان وجود دارد، بیشتر است.

بنابراین ما با یک مجموعه رو‌به‌رو می‌شویم که روز به  روز در حال رشد است و در داخل کشور هم از نظر ثروت و هم از نظر اثرگذاری جهانی بیشتر است زیرا ایرانیانی که اوایل انقلاب و در موج‌های بعد رفته‌اند، به مرور زمان در ساختار سیاسی و اقتصادی کشور‌هایی که رفته‌اند، جایگاه خوبی پیدا می‌کنند. برای مثال ممکن است در شهرداری اروپا، آمریکا و کانادا شهردارهایی باشند که ایرانی هستند‌.

در سال ۲۰۱۵،۲۰۱۴ طبق تخمینی که داشتیم، حدود ۱۵هزار پزشک حاذق و حدود ۶۰،۵۰ هزار ایرانی متخصص در صنایع های‌تک آمریکا وجود دارد و این عدد در حال افزایش سریع است.

دولت‌های آقای خاتمی و احمدی‌نژاد، برنامه‌ای در ارتباط با ایرانیان خارج از کشور نداشتند اما دولت آقای روحانی مخصوصا توسط آقای ستاری، به این مورد توجه شد و برنامه‌ای داشتند. کمک هزینه‌هایی به ایرانیان خارج از کشور انجام می‌شد، چون یکی از مشکلات آن‌ها این بود که برای این که جذب علمی شوند، یک تا دو سال نمی‌توانستند حقوقی بگیرند چون فرآیند جذب، فرآیند طولانی‌ای بود.

شروع این امر در زمان آقای احمدی‌نژاد اتفاق افتاد که پورتال نصب شد. در زمان آقای روحانی هم کمک‌های مالی شکل گرفت.

بیش از هزار نفر تحصیل کرده خیلی خوب ایرانی خارج از کشور که خیلی از آن‌ها جزو ۳۰۰،۲۰۰ دانشجوی برتر بودند، به ایران برگشتند و در شرکت‌های های‌تک و هیئت علمی دانشگاه جذب شدند.

در موج‌ بازگشت جدیدی که الان داریم، تقریبا ۵۰ درصد افراد دوباره بازگشتند به کشورهایی که از آنجا آمده‌ بودند.

یکی از قسمت‌هایی که برنامه مشخص و بلندمدت داشت، معاونت بین‌الملل بود.

در ابتدای دوره آقای ستاری، بحث استارتاپ‌ها و شکل‌گیری آن‌ها مطرح بود. فعالیت‌های ابتدایی به سمت سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی پیش رفت و به نظر من این جهت‌گیری درست بود.

وقتی شما می‌خواهید یک حرکت در اکوسیستم ایجاد کنید، دو عنصر مهم در پایه هرم وجود دارد؛ یک مورد نیروی انسانی و توانمندی، و یکی سیاست‌گذاری و استراتژی درست است.

ابتدا قسمت نیروی انسانی مورد توجه قرار گرفت و معاونت علمی برنامه‌هایی گذاشت. بعد از مدتی به دلیل حساسیت‌های نهادهای امنیتی بر ارتباط ایرانیان داخل و خارج کشور، معاونت علمی از برنامه‌های خود عقب کشید. به نظر من جا داشت که حداقل در سال‌های ابتدایی ساختن اکوسیستم، ما هزینه می‌کردیم و ارکان اکوسیستم استارتاپی کشور، آموزش مناسب را می‌دید.

آموزش‌های لازم انجام نشد و ما هنوز هم اثرات آن را می‌بینیم؛ یعنی کارآفرینانی تربیت شدند که سعی کردند از سعی و خطا یا از آموزش‌های اندکی که در ابتدا انجام شد و یا از کسانی که خود آن‌ها هم به صورت علمی مسائل را بلد نبودند، یاد بگیرند.

وی همچنین در ادامه نشست گفت: من هنوز هم معتقدم آموزش خیلی مهم است و از آن غافل شدیم. ما یک پنجره‌ای داشتیم که ایرانیان خارج کشور علاقه‌مند بودند بیایند و کار کنند و آن پنجره هم تقریبا بسته شد.

آموزشی که ما الان می‌توانیم انجام دهیم، آموزش بین کسی است که کار انجام می‌دهد و کسی که قرار است کار را انجام دهد.

به نظر من الان هم آقای دهقانی می‌توانند افراد تاپی که دارند در این حوزه کار می‌کنند و موفق هستند را به کار بگیرند که منتورهای جوان‌تری داشته باشیم.