تحقیقات نشان می دهند توانایی ما در تشخیص دروغ گفتن دیگران صرفاً در حد حدس و گمان است. شاید به همین دلیل باشد که در بسیاری از موارد دروغ های دیگران از دستمان در می روند و آنها را باور می کنیم؛ زیرا حدسمان این است که فرد مورد نظر دروغ نگفته است.

عمل دروغ گفتن برای اغلب انسان ها با واکنش های متعددی همراه می شود چرا که مغز برای مکث و پنهان کردن حقیقت به مقداری زمان نیاز خواهد داشت. اما بهتر نمی شود اگر بتوانیم بفهمیم چه کسی چه وقت به ما دروغ می گوید؟ یا بهتر از آن، پیش از آنکه کسی شروع به دروغ گفتن کند چشم و گوشمان را باز کنیم؟

دروغ گفتن همانقدر که در زندگی عادی به چشم می آید، در مصاحبه های شغلی نیز دیده می شود. ممکن است نشود دروغ گفتن دیگران را در لحظه تشخیص داد، اما نشانه هایی وجود دارند که می توانند نشان دهنده ی دروغ گفتن فرد باشند. رمز کار این است که چشم و گوشمان را باز کنیم تا بتوانیم واقعیت را از دروغ تشخیص دهیم.

خط شروع

کارآگاهان هنگام بازجویی از مظنون، شروع می کنند به پرسیدن سؤال های غیر تهدیدآمیز و در آن واحد «رفتار معیار» او را هنگام پاسخگویی زیر نظر می گیرند. سپس به سراغ سؤال های دشوار تر می روند و تغییرات رفتار مظنون که ممکن است نشان دهنده ی دروغ گفتن وی باشند را شناسایی می کنند.

کسانی که در بخش نیروی انسانی فعالیت می کنند، می توانند هنگام مصاحبه کار خود را با این سؤالات شروع کنند:

کجا بزرگ شدید؟

سرگرمی های مورد علاقه تان کدام اند؟

نقاط قوت شما کدام اند؟

این سؤالات باید آنقدر ساده باشند که در پاسخگویی به آنها نیازی به دروغ گفتن نباشد. سپس مدیر مذکور می تواند با سؤالاتی از این دست کار خود را ادامه دهد:

نظر کارفرمای قبلی تان در مورد شما چه می تواند باشد؟

علت آنکه دانشگاه را رها کردید چه بوده است؟

نقاط ضعف شما کدام اند؟

همان گونه که مشخص است این دسته از سؤالات کمی دشوارتر شده اند و ممکن است دلیلی برای دروغ گفتن در اختیار مخاطب شما قرار دهند؛ به ویژه اگر رزومه ی چندان مناسبی نداشته باشد.

باید ببینید هنگام پاسخگویی به سؤالات سری دوم آیا مکث می کنند؟ از چشم در چشم شدن اجتناب می کنند؟ بیش از اندازه پلک می زنند؟ پاهایشان را زیاد تکان می دهند؟ صورتشان را لمس می کنند؟ و یا کار دیگری می کنند که ممکن است نشان از تفکر بیش از اندازه در پس زمینه ی ذهنشان باشد؟

قطع کردن ارتباط چشمی

اغلب افراد از این موضوع آگاهی دارند که دروغ گفتن کار درستی نیست. به همین دلیل وقتی دروغ می گویند، ناخودآگاه سعی می کنند برای کاستن از احساس گناه، ارتباط چشمی خود را با طرف مقابلشان قطع کنند و در چشم های او نگاه نکنند. این تلاش برای چشم در چشم نشدن می تواند برای فرد دروغگو دشوار باشد. دروغ گفتن بیشتر از ابراز حقیقت انرژی می برد چرا که مغز فرد در این حالت باید با کمی مکث، به دروغی که می خواهد بگوید فکر کند.

ژست‌های متضاد

فرض کنیم فردی برای موقعیت شغلی مدیر ارشد مالی، برای مصاحبه به شرکت شما آمده است. شما نیز از او می پرسید تا به حال ورشکست شده است یا نه، و او در حالی که سرش را به نشانه ی تأیید این موضوع تکان می دهد به شما می گوید «خیر.» کلمات ممکن است به دروغ ادا شوند، اما واکنش های درونی بدون و مغز باعث می شوند بدن ما اشاره ها و حالات صادقانه تری داشته باشد.

خوشحالی ناخواسته ی ناشی از دروغ

دکتر پائول اکمن، این عبارت را برای اولین بار برای اشاره به رضایتی که برخی افراد هنگام دروغ گفتن پیدا می کنند به کار برد؛ رضایتی که مثلاً می تواند خود را در قالب لبخندی ناخواسته در چهره شان نشان دهد. دروغ گفتن نوعی فریب دادن دیگران است و موفقیت در فریب دادن دیگران، می تواند برای برخی رضایت بخش باشد؛ تا حدی که نمی توانند جلوی لبخند رضایت خود را بگیرند. اگر فکر می کنید کسی ممکن است به شما دروغ گفته باشد، در چهره اش به دنبال نشانه هایی از سرکوب لبخندی ناخودآگاه باشید.

اصرار بیش از حد بر راستگویی

اگر سؤالی پرسیدید و مصاحبه شونده، پاسخ شما را با یک داستان کوتاه داد، شرایط می تواند برای یافتن چند دروغ در گفته های او مهیا باشد. زیاد حرف زدن و تلاش بیش از اندازه برای متقاعد کردن دیگران می تواند نشانه ای باشد از اینکه فرد چیزی را از شما پنهان می کند. دروغگو ها برای آنکه حرفشان را به فرد مقابل بقبولانند، تلاش زیادی از خود نشان می دهند و همین تلاش بیش از حد ممکن است آنها را لو دهد.

برگرداندن سر یا پشت کردن

دروغگو ها بعد از پاسخی که ممکن است با حقیقت تفاوت داشته باشد، نگاهشان را از شما می گیرند و پیش از آنکه دوباره به سمت شما برگردند طوری وانمود می کنند که انگار جای دیگری به دنبال چیزی می گردند. این تاکتیکی است که فرد دروغگو به کار می گیرد تا امتحان کند آیا حرفش را باور کرده اید یا نه، چون معمولاً اگر باور کرده باشید به سراغ موضوع بعدی خواهید رفت، در غیر این صورت سؤال خود را مجدداً به شکلی دیگر تکرار خواهید کرد.

منبع: inc