تولید به هنگام از فرهنگ ژاپن ریشه گرفته است. در این شیوه مدیریت در کسب وکارها، پر کردن انبارها مذموم است و به صفر رساندن ضایعات ضروری است.

بحران اقتصادی و تحریم، دولت ها را به سمت کارآفرینی سوق داده است. اما درصد بزرگسالانی که در سه سال آینده در ایران قصد راه اندازی کسب وکار دارند، از ۳۸ درصد در سال ۲۰۱۹، به ۲۴ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است. این نشان می دهد کمک های رسمی برای زیرساخت های کلیدی مثل تسهیل راه اندازی یک شرکت جدید و اعطای وام های کم بهره، کمترین حمایت دولت ها از اکوسیستم کارآفرینی  و به عبارت دیگر کم اثرترین آن است. علاوه بر این، نباید از پیچیدگی و عدم قطعیت به عنوان ویژگی های بارز فضای کسب وکار در این روزها گذشت. درواقع ثبات و بقای شرکت ها در این روزها به رقابت پذیری، آمادگی برای رویارویی و انطباق با تغییرات غیرقابل پیش بینی وابسته است. چه راهی برای غلبه بر این چالش ها و توسعه کسب وکارهای خصوصی در کشورها وجود دارد؟

تولید به هنگام، دشمن پر کردن انبارها

JIT (JUST IN TIME) یا تولید به هنگام از فن های مورد استفاده در شرکت ها برای غلبه بر این سه چالش است. فلسفه JIT، به طور عمده بر کاهش ضایعات و بهبود و حفظ کیفیت عالی در محصولات خدمات مربوط است. این هدف نه تنها با تعهد هر یک از اعضای سازمان درگیر بلکه با تمرکز قوی اعضا بر وظایف خاص خود قابل تحقق است. بهره وری بیشتر سیستم، کاهش هزینه های تولید هر واحد محصول، کیفیت، افزایش رضایت مشتری، افزایش فروش و مهم تر از همه سود بیشتر از اهداف نهایی پیاده سازی JIT است.

فلسفه این روش ژاپنی بر این اصل استوار است که هر نوع انبارداری مذموم و انبار شدن هرچیزی ریشه همه مشکلات است. درواقع این سرمایه است که  در انبار حبس می شود. حامیان این فلسفه در فضای کسب وکار می گویند انبارهای پر مثل  رودهای پر آب هستند که ارتفاع آب، مانع رویت سنگ های ریز و درشت موجود در کف آن رودخانه می شود، و این سنگ ها زمانی دیده می شوند که ارتفاع آب کاهش پیدا کند.  برای مثال اگر انبارها از قطعات یدکی پر شود، دیگر کسی زحمت تعمیر قطعه را به خود نمی دهد و تعویض جای تعمیر را می گیرد. امروز در واحدهایی که با فلسفه JIT اداره می شود، تنها برای ۲ تا ۳ ساعت، موجودی مواد اولیه و قطعات مورد نیاز دستگاه ها در دسترس است. بنابراین مشکلات خود را به سرعت نشان می دهد.

امتیاز کاهش ضایعات

تولید ناب از زیر مجموعه های تولید به هنگام، رویکردی است که بر حذف ضایعات از طریق کاهش هزینه ها در تولید، عملیات و استفاده از تجهیزات و نیروی کار تمرکز دارد. به طور معمول هفت نوع ضایعات وجود دارد که باید از آن ها اجتناب کرد. تولید بیش از حد انتظار، حمل و نقل غیر ضروری، پردازش بیش از حد موجودی اضافی، حرکت غیرضروری و نقص. ضایعات اثر مستقیمی بر هزینه های تولید دارد که می تواند به میزان ۹۰ درصد آن را بالا ببرد. مزایای اجرای تولید ناب در این است که حذف ضایعات را به صفر می رساند و هزینه های عملیات و مواد را به شدت کاهش می دهد.

منبع: مقاله «مفهوم پردازی سیستم تولید به هنگام» / نشریه پژوهش های علوم مدیریت